Zmiana  Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Ocena skutków regulacji.

Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – ministerstwo wiodące

Ministerstwo Zdrowia – ministerstwo współpracujące

Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Pani Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?

W UE obowiązują przepisy, których celem jest wyeliminowanie wszystkich zagrożeń, w tym również zagrożeń wynikających ze zmian klimatycznych, oraz które nakładają na pracodawców obowiązek zapewnienia ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Do kwestii związanych z wysoką temperaturą odnoszą się również dyrektywy szczególne, np. dyrektywa w sprawie tymczasowych lub ruchomych placów budowy i dyrektywa w sprawie miejsc pracy, które precyzują, że „w godzinach pracy temperatura w pomieszczeniach, w których znajdują się stanowiska pracy, musi być odpowiednia dla ludzi, biorąc pod uwagę stosowane metody pracy i wymagania fizyczne stawiane pracownikom”. Państwa członkowskie UE zaimplementowały te wymogi do ustawodawstwa krajowego, jednak mogą one również określać je bardziej szczegółowo.

W wielu państwach zostały ustalone dolne wartości temperatury, w jakich należy wykonywać pracę, jednak nie ma ustalonych wartości górnych, w związku z tym posługiwać się można również pojęciem tzw. rozsądnej (ang. reasonable) temperatury. Pojęcie to oznacza temperaturę odczuwaną przez pracownika jako komfortowa w odniesieniu do rodzaju wykonywanej pracy oraz panujących warunków środowiskowych.

Pomimo braku prawnie wiążących wartości najwyższej dopuszczalnej temperatury powietrza w miejscu pracy, w niektórych krajach UE stworzono wytyczne dla pracodawców, w których zasugerowano jej najwyższą wartość, powyżej której pracodawca powinien lub musi wdrożyć środki zaradcze, zmierzające do obniżenia tej temperatury.

Austria – według Rozporządzenia o miejscach pracy (AStV, art. 28) temperatura powietrza w pomieszczeniach powinna wynosić od 19 do 25 °C podczas pracy wymagającej niewielkiego wysiłku fizycznego oraz od 18 do 24 °C przy pracy średnio-ciężkiej lub co najmniej 12 °C przy pracach wymagających dużego wysiłku fizycznego. Jeśli dostępny jest system klimatyzacji lub wentylacji, temperatura w miejscu pracy nie powinna, jeśli to możliwe, przekraczać 25 °C. W przypadku długotrwałej pracy na świeżym powietrzu, w bezpośrednim świetle słonecznym i w wysokiej temperaturze, pracodawcy muszą przeprowadzić ocenę ryzyka oraz zapewnić odpowiednie środki np. zapewnienie napojów; pryszniców; unikanie popołudniowych upałów; dodatkowe przerwy; odzież przepuszczającą powietrze i odporną na promieniowanie UV, nakrycie głowy; odpowiedni krem przeciwsłoneczny i okulary przeciwsłoneczne. Ponadto, jeśli temperatura na placach budowy przekroczy 32,5 °C, prace na zewnątrz mogą zostać wstrzymane, jeśli nie można zapewnić chłodniejszego alternatywnego miejsca pracy. Decyzja w tej sprawie zasadniczo należy do pracodawcy lub jego upoważnionych przedstawicieli; pracownicy otrzymają zwrot kosztów za pracę odwołaną z powodu upałów na podstawie rejestru zwrotów kosztów związanych z niekorzystnymi warunkami pogodowymi.

Belgia – według Rozporządzenia z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie termicznych czynników środowiskowych (sekcja 2.1) najwyższa dopuszczalna temperatura powietrza dla lekkich prac fizycznych wynosi 29 °C, dla prac umiarkowanych 26 °C, dla prac ciężkich 22 °C, natomiast dla prac bardzo ciężkich 18 °C. Podstawą wyznaczenia temperatury granicznej jest w tym przypadku wskaźnik WBGT.

Węgry – według wspólnego rozporządzenia w sprawie minimalnego poziomu wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy dla miejsca pracy (SzCsM-EüM] 3/2002 (II.8.), Dział 7) w przypadku prac lekkich temperatura w pomieszczeniu wynosić może maksymalnie 31°C, dla prac umiarkowanych 29 °C, a dla prac ciężkich 27 °C. W przypadku przekroczenia o 1 °C wyznaczonej najwyższej dopuszczalnej temperatury pracownicy mogą podjąć pracę dopiero po tygodniowym okresie stopniowej aklimatyzacji.

Łotwa – według Rozporządzenia Rady Ministrów nr 35923 z dnia 28 kwietnia 2009 r. w sprawie „Wymagań ochrony pracy w miejscu pracy”, najwyższa dopuszczalna temperatura pracy w pomieszczeniach wynosi 28 °C, jednak dla niektórych branż lub sektorów istnieją wyjątki.

Słowenia – według rozporządzenia w sprawie wymagań zapewniających bezpieczeństwo i higienę pracy najwyższa dopuszczalna temperatura powietrza w pomieszczeniach wynosi 28 °C, jednak niektóre rodzaje stanowisk są wyjątkami.

Hiszpania – według III dekretu królewskiego (486/1997) w pomieszczeniach w przypadku pracy siedzącej temperatura musi wynosić od 17 do maksymalnie 27 °C, natomiast w przypadku prac lekkich od 14 do maksymalnie 25 °C.

Cypr – według minimalnych wymagań Regulaminu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (2002), gdy WBGT wzrośnie powyżej 32,2 °C dla pracy o niskiej intensywności, 31,1 °C dla pracy o umiarkowanej intensywności lub 30,0 °C dla pracy o wysokiej intensywności następuje całkowita przerwa w pracy dla pracowników tzw. Zaaklimatyzowanych (zaadaptowanych do mikroklimatu w danym miejscu pracy). W przypadku pracowników tzw. Niezaaklimatyzowanych wartości te zmiejsza się o 2,5 °C.

Dania – według ustawy o środowisku pracy temperatura powinna być utrzymywana na poziomie 20-22 °C dla pracy siedzącej i nie powinna przekraczać 25 °C. W szczególnych przypadkach, np. przy występowaniu fali upałów, należy przyjąć, że temperatura w pomieszczeniu może przekroczyć 25°C, ale konieczne jest wtedy podjęcie działań zapewniających pracownikom jak największą ochronę przed dyskomfortem i zagrożeniem zdrowia. W warunkach wilgotności wynoszących od 40 % do 60 % pracownicy muszą mieć zapewnione odpowiednie przerwy w pracy, jeżeli temperatura powietrza przekracza 35 °C dla pracy siedzącej i 32 °C dla pracy fizycznej.

Niemcy – zgodnie z postanowieniami przepisów technicznych dotyczących miejsc pracy (ASR) temperatura w pomieszczeniach w miejscu pracy (także w pomieszczeniach sanitarnych, socjalnych, stołówkach itp.) nie może przekraczać 26 °C. Jeżeli z powodu nadmiernej ekspozycji słonecznej przez okna, świetliki itp. dochodzi do wzrostu temperatury w pomieszczeniu powyżej wskazanej wartości, należy wyposażyć te elementy w odpowiednie systemy ochrony przeciwsłonecznej (w dokumencie podano przykładowe formy zabezpieczeń, m.in. żaluzje czy oszklenie przeciwsłoneczne). Jeżeli temperatura powietrza na zewnątrz wynosi więcej niż 26 °C, a środki ochrony przeciwsłonecznej na oknach są zastosowane, należy podjąć dodatkowe środki w momencie, gdy temperatura w pomieszczeniu przekroczy 26 °C. W przypadku wzrostu temperatury w pomieszczeniach powyżej 30 °C należy podjąć skuteczne środki (wskazane wyżej) zgodne z opracowaną wcześniej oceną ryzyka. Środki techniczne i organizacyjne mają w tym przypadku pierwszeństwo przed środkami osobistymi. Gdy temperatura powietrza przekracza 35 °C, a pomieszczenie nie jest wyposażone w środki techniczne (np. kurtyny wodne), organizacyjne (fazy odprowadzania ciepła) lub ochrony osobistej (np. odzież chroniąca przed wysoką temperaturą), pomieszczenie uznaje się za nieodpowiednie do pracy.  Wskazano ponadto, że środki techniczne obniżające temperaturę nie mogą zwiększać wilgotności pomieszczenia. Odpowiednie napoje (np. woda pitna) powinny być zapewnione, kiedy temperatura powietrza przekracza 26 °C, natomiast gdy jest ona wyższa niż 30 °C – muszą być zapewnione.