Przy kształtowaniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w zakładzie pracy bardzo istotne znaczenie maja uprawnienia, które zostały nadane pracownikom służby bhp z mocy rozporządzenia z dnia 2 września 1997r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 1997r. Nr 109, poz. 704 z póź. zm. Te szczególne prawa nadane pracownikom służby bezpieczeństwa są niezbędne podczas wykonywania przez tych pracowników codziennych obowiązków. W sytuacji, kiedy wykonywana praca może stwarzać zagrożenie wypadkowe, groźne zarówno dla utraty zdrowia czy życia osób wykonujących pracę, jak również przebywających w pobliżu, pracownik służby bhp powinien skorzystać z szeregu uprawnień, które określa rozporządzenie w sprawie służby bhp.
W myśl tego rozporządzenia pracownicy tej służby mogą sami wstrzymać pracę maszyny lub urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia pracownika, lub osób przebywających w pobliżu maszyny lub urządzenia technicznego. Przepisy te również dają pracownikowi służby bhp prawo niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej oraz niezwłocznego odsunięcia pracownika od pracy, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia własnego jak i innych osób przebywających w pobliżu.
Pracownik służby bhp zgodnie z uregulowaniem prawnym w razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób w zakładzie pracy jest uprawniony do wnioskowania do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Nadanie takich uprawnień pracownikom służby bhp oraz specjalistom spoza zakładu pracy wykonującym zadania służby bhp ma duże znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy.
I tak w myśl § 3 rozporządzenia w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy pracownicy służby bhp oraz pracownicy zatrudnieni przy innej pracy oraz specjaliści spoza zakładu pracy uprawnieni są również do przeprowadzania kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, jak także przestrzegania przepisów oraz zasad w tym zakresie w zakładzie pracy i w każdym innym miejscu wykonywania pracy. Służba bhp, kontrolując warunki pracy oraz przestrzeganie przepisów w tym zakresie sporządza wnioski i przedstawia je pracodawcy do akceptacji. Kontrola stanu bezpieczeństwa i higieny pracy polega na porównaniu stanu warunków w zakładzie pracy z wymogami przepisów i zasad w zakresie bhp. Pracownik służby bhp przekazuje pracodawcy zalecenia pokontrolne, które mogą być, lecz nie muszą uwzględnione przez pracodawcę. W tej kwestii pracownik służby bhp może tylko wnioskować do pracodawcy.
Konsekwencją przeprowadzenia kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest obowiązek służby bhp polegający na bieżącym informowaniu pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych oraz zgłaszaniu wniosków zmierzających do usunięcia tych zagrożeń. W związku z powyższym pracownicy służby bhp są uprawnieni do występowania do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodowości zawodowych oraz innych uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
O każdym zaobserwowanym, rażącym zaniedbaniu ze strony pracowników pracownik służby bhp, a także pracownicy zatrudnieni przy innej pracy oraz specjaliści spoza zakładu pracy powinni niezwłocznie powiadomić pracodawcę. Równocześnie powinien przedstawić pracodawcy zalecenia usunięcia tych nieprawidłowości. Pracownik służby bhp zgodnie ze swoimi uprawnieniami w przypadku rażącym zaniedbaniu ze strony pracownika może wystąpić do pracodawcy o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracownika lub pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Uprawnienia pracownika służy bhp działają nie tylko w przypadku kar ale również w przypadku nagród. Pracownik służby bhp zgodnie ze swoimi uprawnieniami może wystąpić do pracodawcy z wnioskami o nagradzanie pracowników wybraniających się w działalności na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uprawnienia pracowników służby bhp, nadane im w rozporządzeniu w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy to bardzo ważne „narzędzia”, dzięki którym pracownicy bhp oraz pracownicy zatrudnieni przy innej pracy oraz specjaliści spoza zakładu pracy mogą wypełniać zadania wynikające z powyższego rozporządzenia. Uregulowanie prawne tych uprawnień na wielkie znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.
